FIBO ใช้ SOLIDWORKS เพื่อออกแบบหุ่นยนต์ช่วยเหลือทีมแพทย์ในสภาวะ Covid-19

FIBO ย่อมาจาก Institute of Field Robotics หรือ สถาบันวิทยาการหุ่นยนต์ภาคสนาม เป็นสถาบันที่มีสถานะเทียบเท่าคณะ อยู่ในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี เปิดการเรียนการสอนด้านวิทยาการหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ ตั้งแต่ระดับปริญญาตรี-ปริญญาเอก โดยมีการวิจัยในหลากหลายสาขา เน้นในด้านเทคโนโลยีหุ่นยนต์เป็นหลัก

ในช่วงที่การแพร่ระบาดของ COVID-19 ในประเทศไทยยังไม่ร้ายแรงมาก ทาง FIBO ได้มีการวางแผนที่จะพัฒนาหุ่นยนต์ Service Robot ที่มีอยู่ตัวหนึ่งให้มีความสามารถในการตรวจวัดอุณหภูมิ และเพิ่มกล้องความละเอียดสูงที่สามารถตรวจร่างกายภายนอกเข้าไป เพื่อช่วยสนับสนุนบุคลากรทางการแพทย์ ด้วยวิสัยทัศน์ขององค์กรที่ต้องการจะช่วยเหลือสังคม

ทางทีมวิศวกรมองว่าการพัฒนา Service Robot ครั้งนี้จะสามารถช่วยเหลือแพทย์ พยาบาล และบุคลากรทางการแพทย์ได้ เพราะหากขาดบุคลากรทางการแพทย์เหล่านั้น ประชาชนอาจมีความเสี่ยงในการติดเชื้อมากขึ้น จึงเกิดเป็นโครงการ “หุ่นยนต์ช่วยคุณหมอ” หรือ “มดบริรักษ์” นามพระราชทานจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (หรือชื่อเดิม “FIBO AGAINST COVID-19: FACO”) ด้วยความตั้งใจที่ต้องการส่งมอบหุ่นยนต์ให้ทีมแพทย์ พยาบาล ใช้สนับสนุนการตรวจรักษาผู้ป่วยที่พักรักษาตัวด้วยโรค COVID-19 และช่วยอำนวยความสะดวกด้านการสื่อสารและเข้าให้การดูแล

จึงเกิดเป็นทีมหุ่นยนต์ทั้งหมด 4 ตัว นำโดย โซ่ฟ้า (SOFA) และตัวเสริมอื่น ๆ เป็นตัวเสริมที่ทำหน้าที่คอยส่งอาหาร ส่งยา ช่วยเจ้าหน้าที่พยาบาลและแพทย์ โดยที่แพทย์สามารถควบคุมและสั่งการหุ่นยนต์ได้จากระยะไกล ทำให้ลดความเสี่ยงในการใกล้ชิดกับผู้ป่วยและป้องกันการติดเชื้อ

ในสภาวะวิกฤตเช่นนี้ ทุกภาคส่วนสามารถมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาได้หลายวิธีการ แต่ทาง FIBO ได้ดึงเอาความถนัดด้านหุ่นยนต์ เพราะเป็นสถาบันวิทยาการหุ่นยนต์ภาคสนาม ที่ทำงานเกี่ยวกับหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ จึงเกิดมาเป็นหุ่นยนต์เหล่านี้ ซึ่งในช่วงทดลองและสาธิตการใช้งาน ทาง FIBO ก็ได้เชิญคณะแพทย์จากโรงพยาบาลรามาจักรีนฤบดินทร์ โรงพยาบาลตำรวจ และโรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า เข้ารับการอบรมและทดลองใช้

ผู้ใช้งานเล่าให้ฟังว่า SOFA มีคุณค่าทางการแพทย์มาก เพราะมีกล้องติดอยู่และภาพที่ส่งมานั้นชัดเจนมาก แม้กระทั้งหลังจากที่ COVID-19 หมดไป ก็ยังสามารถใช้งานได้อีก ในทางอ้อม SOFA เป็นหุ่นยนต์ที่มีความน่ารัก มีคุณค่าต่อจิตใจ และทำให้ผู้ป่วยมีกำลังใจที่ดีขึ้น

SOFA เป็นหุ่นยนต์บริการที่มีการติดตั้งจอแสดงผล สามารถแสดงข้อมูลการรักษา หรือผลการตรวจที่เชื่อมโยงข้อมูลกับระบบของโรงพยาบาล โดยแพทย์สามารถควบคุมทางไกลจากห้องควบคุมส่วนกลางให้หุ่นยนต์เคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งเป้าหมาย มีกล้อง Thremal สามารถถ่ายภาพความร้อน เพื่อจับอุณหภูมิร่างกาย และกล้องความละเอียดสูงที่สามารถขยายได้ถึง 20 เท่า ช่วยให้แพทย์สามารถตรวจอาการจากสภาพภายนอกของผู้ป่วย อาทิ ตา ลิ้น ได้จากระยะไกล รวมถึงสามารถสนทนาโต้ตอบกับผู้ป่วยได้แบบวีดิโอคอล

แล้ว SOLIDWORKS มีส่วนในการประดิษฐ์หุ่นยนต์ชุดนี้อย่างไรบ้าง

ในการจัดโครงสร้างหลักของหุ่นยนต์ ตัวยึดอุปกรณ์ ต้องอาศัยโปรแกรมออกแบบที่มีคุณภาพ โดยโครงสร้างหลักต้องรู้เรื่องน้ำหนัก ความแข็งแรงของวัสดุ SOLIDWORKS ก็จะช่วยเรื่องอุปกรณ์ คำนวณความแข็งแรง เพื่อจะเลือกอุปกรณ์ภายใน ในลำดับถัดไปได้อีก ใช้ในการเขียน Part และ Assembly และมี Simulation บางส่วน ซึ่งในอนาคตอาจจะใช้ SOLIDWORKS ในการวางสายไฟและระบบไฟฟ้าต่าง ๆ เพิ่มเติม

ข้อดีของ SOLIDWORKS คือ เห็นภาพรวมได้อย่างรวดเร็ว ด้วยการแสดงผลเป็นรูปแบบ 3D ช่วยลดเวลาในการทำงานได้มากกว่า 50 % และลดความผิดพลาดในการขึ้นชิ้นงาน หรือขึ้นชิ้นงานแล้วใช้งานไม่ได้ อีกข้อดีคือนอกจากจะมี CAD กับ CAM การมี CAE ก็จะช่วยในการวิเคราะห์ได้ เพราะถ้ามันไม่แข็งแรงตั้งแต่แรกก็ต้องมานั่งรื้อทำใหม่หมด จึงช่วยลดปัญหาต่าง ๆ ที่จะตามมาได้อีกมาก

นี่เป็นตัวอย่างของเรื่องราวดี ๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมไทย ท่ามกลางวิกฤตต่าง ๆ เราก็ได้เห็นการช่วยเหลือซึ่งกันและกันตามด้านที่แต่ละคนแต่ละองค์กรมี และถนัดอย่าง FIBO ที่ช่วยสนับสนุนบุคลากรทางการแพทย์ด้านหุ่นยนต์ และ Metro System ก็ช่วย สนับสนุน FIBO ด้วยโปรแกรมที่ช่วยออกแบบหุ่นยนต์เช่นกัน